Hipertiroidizm
Hipertiroidizm Nedir?
Hipertiroidizm, tiroid bezinin aşırı aktif hale gelerek fazla tiroid hormonu salgılaması sonucu meydana gelen bir durumdur. Herkesi etkileyebilir, ancak kadınlarda erkeklere göre yaklaşık 10 kat daha yaygındır ve genellikle 20 ila 40 yaşları arasında başlar. Kan testlerinde T3 ve T4 seviyeleri yüksek, TSH seviyeleri ise düşüktür.
Boynun arkasında bulunan tiroid bezleri, metabolizma ve organ fonksiyonlarını düzenleyen hormonlar salgılar. Bu nedenle vücutta hayati bir rol oynarlar. Bu bezler büyüdüğünde veya düzgün çalışmadığında, ya çok az ya da çok fazla hormon üretebilir, bu da vücudun genel işleyişinde aksamalara neden olabilir.
Hipertiroidizmde, tiroid hormonlarının aşırı salgılanması vücudun metabolizmasını hızlandırır ve vücudu aşırı aktif hale getirir. Bu, hızlı kilo kaybı, aşırı terleme ve kalp çarpıntısı gibi belirtilere yol açar.
Bu belirtilerle doktora başvuran bir kişide, düşük TSH ve yüksek T3 ve T4 seviyeleri içeren kan testleri, hipertiroidizm tanısını doğrular.
Tedavi seçenekleri arasında, fazla hormon üretimini baskılayan ilaçlar, radyoaktif iyot tedavisi (radioiyot tedavisi olarak da bilinir) veya gerektiğinde tiroid bezinin cerrahi olarak çıkarılması yer alır.
Nedenler
Graves Hastalığı
Hipertiroidizmin dörtte birinin nedeni, otoimmün bir hastalık olan Graves hastalığıdır. Graves hastalığında, vücut kendi kendine karşı reaksiyon gösterir, bu da tiroidin aşırı aktif hale gelmesine ve fazla hormon salgılamasına neden olur. Bu, metabolizmayı hızlandırır, kalp hızını artırır ve kilo almayı engeller, sonunda potansiyel olarak hayatı tehdit eden bir duruma yol açar.
Belirtiler arasında sinirlilik, kalp çarpıntıları, kilo kaybı, yüksek tansiyon, büyümüş tiroid bezi, şişmiş gözler, ışığa duyarlılık, çift görme, kızarmış gözler ve şişmiş göz kapakları bulunur. Graves hastalığının tam nedeni bilinmemekle birlikte, en çok genç veya orta yaşlı kadınlarda görülür ve ailelerde sıkça görülür. Sigara içmek de riski artırır.
Toksik Nodüler Guatr (Multinodüler Guatr)
Toksik nodüler guatr nedeniyle gelişen hipertiroidizm, bir veya daha fazla tiroid nodülünün aşırı aktif hale gelmesiyle oluşur. Graves hastalığından farklı olarak, bu durumda genellikle göz semptomları veya deri sorunları görülmez. Nedeni bilinmemektedir.
Bazı İlaçlar
Kanser tedavisinde kullanılan interferonlar, kalp ritmi bozuklukları için amiodaron ve bipolar bozukluk için kullanılan lityum gibi ilaçlar, tiroid hormonu seviyelerini değiştirebilir. Semptomlar geçici olabilir ve ilaçlar durdurulduktan sonra çözülür, ancak ilaçları doktorunuza danışmadan asla kesmemelisiniz. Bu tür tiroiditler bazen ağrıya neden olabilir ve ağrı kesici gerektirebilir.
Tiroidit (Tiroid Enflamasyonu)
Tiroidit, geçici hipertiroidizme yol açabilir ve bu, Hashimoto tiroiditi gibi durumlarda hipotiroidizm ile takip edilebilir. Hipertiroidizm, aşırı tiroid hormonu tableti alımından da kaynaklanabilir. Nadiren, iyi huylu bir hipofiz tümörü fazla TSH üretimine yol açarak hipertiroidizme neden olabilir.
Diğer Nedenler:
- Yüksek hCG (insan koryonik gonadotropin) seviyeleri, tiroid hormon üretimini artırabilir. Bu durum, erken gebelik, çoklu gebelikler veya molar gebelik (rahimde anormal doku) sırasında görülebilir.
- Hipofiz adenomu (hipofiz bezinde iyi huylu tümör)
- Tiroid kanseri (nadiren, kanserli bir tiroid tümörü hormon üretimini etkileyebilir)
Belirtiler
Hipertiroidizmin yaygın belirtileri şunlardır:
- Kalp çarpıntıları
- Yüksek tansiyon
- Aşırı terleme
- Sinirlilik
- Huzursuzluk
- Sıcak, nemli cilt
- Sıcak havalara karşı hassasiyet
- Kilo kaybı (iyi iştah olmasına rağmen)
- El titremeleri
- İnce, kırılgan saçlar ve saç dökülmesi
- İnce cilt
- Sürekli ishal
- Göz semptomları (şişmiş gözler)
- Parlak ışığa duyarlılık
- Uykusuzluk
- Düzensiz veya atlanan adetler
- Guatr (büyümüş tiroid bezi)
Tanı Yöntemleri
Tanı, kan hormon seviyelerinin ölçülmesine dayalıdır ve görüntüleme testleri ile desteklenebilir.
- Tiroid Fonksiyon Testi (Kan Testi): Hormon seviyelerini ölçer. Düşük TSH ve yüksek T3/T4, hipertiroidizmi gösterir.
- Tiroid Ultrasonu: Tiroidin boyutunu, yapısını ve değişikliklerini detaylı bir şekilde gösterir.
- Tiroid Sintigrafisi: Nodülleri tespit etmek için kullanılır. Küçük bir miktar radyoaktif madde yutulur, bu madde tiroid tarafından emilir. Hasta, bezin detaylı bir görüntüsünü almak için bir görüntüleme cihazının altına yatar.
Tedavi Yöntemleri
Hipertiroidizm tedavisinin amacı, tiroid hormon seviyelerini normal hale getirmektir. Tedavi, kişiye özel olarak doktor tarafından yaş, genel sağlık durumu, tıbbi geçmiş gibi faktörlere bağlı olarak belirlenir. Ayrıca tedavi, hipertiroidizmin türüne, hastalığın şiddetine, belirli ilaçlara veya prosedürlere toleransa ve hastalığın ilerleme beklentilerine göre şekillendirilir.
- Yaşınız, genel sağlık durumunuz ve tıbbi geçmişiniz
- Hipertiroidizmin türü
- Hastalığın şiddeti
- Belirli ilaçlara veya prosedürlere tolerans
- Hastalığın ilerleme beklentileri
- Tercihleriniz