Beta boğaz enfeksiyonu
Strep A bakterisi nedir?
GAS kısaltmasıyla da bilinen Grup A streptokok (Streptococcus pyogenes), genellikle boğazda ve ciltte bulunan bir bakteri türüdür. Grup A streptokok enfeksiyonları genellikle tonsilit olarak da adlandırılan boğaz ağrısına ve bademcik enfeksiyonuna neden olur. Bu bakteri türü, kızıl hastalığına, impetigo ve selülit gibi cilt enfeksiyonlarına yol açabilir. Nadir durumlarda bakteri, invaziv grup A streptokok hastalığı (iGAS) olarak bilinen, yaşamı tehdit eden bir nekrotizan fasiit ve toksik şok sendromu tablolarına da sebebiyet verebilir. Bazı bireylerde A grubu streptokok enfeksiyonu, kalbe (romatizmal ateş olarak bilinen bir durum) veya böbreklere (glomerülonefrit olarak bilinir) zarar verebilecek ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Streptokok A, halk arasında da Beta olarak bilinir.
Çocuklar risk altında
A grubu streptokok bakterisi her insanda hastalığa sebep olabilir, ancak en fazla risk altında olan kişiler şöyle sıralanmaktadır:
- 15 yaşa kadar olan dönemdeki çocuklar
- 65 yaş üstü bireyler
- Bağışıklık sistemi zayıf olanlar
- Kronik hastalığı bulunanlar
- Hijyen kurallarına dikkat etmeyenler
Betanın saptanması önemli
Bu enfeksiyon, özellikle çocuklarda boğaz ağrı, yutma güçlüğü, bademcik iltihabı yani tonsilit denilen durum, kızıl hastalığı, selülit, impetigo denilen cilt hastalıkları, zatürre, böbrek iltihapları, kalp romatizması, akut romatizmal ateş ve toksik şok sendromuna neden olabilmektedir. Bu nedenle boğaz ağrısı olan çocuklarda mutlaka boğaz kültürü almak önemlidir. Üst solunum yolu enfeksiyonlarının çoğu virüs kaynaklıdır. İstirahat ve bol sıvı alımı önerilir.
Strep A enfeksiyonu belirtileri nelerdir?
Streptokok A’nın belirtileri şöyle sıralanabilir:
- Boğaz ağrısı
- Ateş
- Ciltte kızıl benzeri döküntülerin olması
- Boğazlarda beyaz iltihaplı görünüm
- Lenf bezlerinde büyüme
- Damakta oluşan kırmızı noktalar
- Halsizlik, yorgunluk
- Kas ağrıları
- Baş ağrısı
Vakit kaybedilmeden Hızlı Strep A testi yapılıp boğaz kültürü alınmalı
Boğazda beyaz iltihaplı yaraların çıkması, boyunda lenf bezlerinin büyümesi, damakta peteşi denilen kırmızı noktaların çıkması bu hastalıkta daha fazla görülmektedir. Boğaz ağrısı ve ateş şikayetiyle başvuran hastalarda “hızlı strep A testi” ile beraber boğaz kültürü alınmalıdır. Eğer hızlı Strep A testi pozitif çıkarsa hemen antibiyotik tedavisine başlanmaktadır. Eğer testin sonucu negatif gelirse yüzde 25 oranında boğaz kültüründe üreme olabilmektedir. Bu nedenle boğaz kültürü sonucunun takip edilmesi çok önemlidir. Test sonucunda “Boğaz kültüründe A grubu streptokok (Beta) üredi” ibaresi varsa vakit kaybedilmeden antibiyotik tedavisine başlanır.
Erken dönemde tedavi önem taşıyor
Hastalığın belirtilerinin başlamasıyla birlikte 9 gün içerisinde tedavi edilmesi gerekmektedir. Diğer boğaz enfeksiyonlarının hiçbir türünde antibiyotik kullanılması gerekmez ancak Beta’da tedavinin amacı kalp romatizması, böbrek iltihabını gibi komplikasyonları önlemektir. Tedavilerde (alerji olmaması durumunda) tek doz penisilin iğnesi yapılabildiği gibi ağızdan antibiyotiklerin de 10 gün, 20 doz kadar kullanılması gerekir.
Ayırıcı tanısında kızamıkçık, Parvovirüs-B19 enfeksiyonu, Ebstein-Barr enfeksiyonu, ilaç allerjisi, Kawasaki hastalığı yer alır.
Korunma önerilerini dikkate alın
Streptokok A grubu bulaşabilir. Bu nedenle bulaşı önlemek adına da hasta kişilerle sarılmak, tokalaşmak, ortak havlu kullanmak, ortak kaşık kullanmak gibi durumlardan kaçınılmalıdır. Kişisel hijyen tedbirlerine çok dikkat edilmelidir. Antibiyotik tedavisi başlandıktan 24-48 saat sonra bulaştırıcılık sonlanmaktadır. Tedavi almayan kişiler 2-3 haftaya kadar enfeksiyonu bulaştırabilmektedir.