Bel Soğukluğu (Gonore)
Bel Soğukluğu - Gonore nedir?
Gonore, Neisseria gonorrhoeae isimli bir bakterinin neden olduğu cinsel yolla bulaşan bir hastalıktır. N. gonorrhoeae, kadınlarda serviks, uterus ve fallop tüpleri ile kadınlarda ve erkeklerde üretrayı içerecek şekilde üreme sisteminin mukozasını enfekte eder. N. gonorrhoeae, aynı zamanda ağız, boğaz, gözler ve rektumun mukozasını da enfekte eder.
Bel Soğukluğu - Gonore nasıl yayılır?
Gonore, çok yaygın bir enfeksiyöz hastalıktır. CDC, Amerika Birleşik Devletleri’nde her yıl yaklaşık 1.14 milyon yeni gonore hastalığı oluştuğunu tahmin etmekte ve yarısı kadarı 15-24 yaş arası genç insanlarda oluşmaktadır. 2018 yılında, CDC’ye 583405 gonore olgusu rapor edilmiştir.
Bel Soğukluğu - Gonore nasıl bulaşır?
Gonore, enfekte bir partnerin penis, vajina, ağız veya anüsü ile cinsel temas yoluyla bulaşmaktadır. Gonorenin bulaştırılması veya kazanılması için ejekülasyon olması gerekmez. Gonore, aynı zamanda doğum sırasında anneden bebeğe perinatal olarak da geçebilmektedir. Gonore geçiren ve tedavi edilen insanlar, gonore ile enfekte olan bir kişiyle cinsel ilişkiye girmeleri durumunda tekrardan enfekte olabilirler.
Cinsel olarak aktif olan herhangi bir kişi gonore ile enfekte olabilir. Amerika Birleşik Devletleri’nde, enfeksiyon ile ilgili rapor edilen en yüksek oranlar, cinsel olarak aktif ergenler, genç erişkinler ve Afrikalı Amerikalılar arasındadır.
Bel Soğukluğu - Gonore belirtileri nelerdir?
Gonore çoğu erkekte belirti vermez. Belirti verecekse, bulaşma olduktan 1-14 gün sonra idrar yaparken yanma, zorlanma, penis ucundan gelen sarı veya yeşil akıntı şeklinde belirti verir. İdrar yolundaki enfeksiyona epididim enfeksiyonu da eklenirse testis ağrısı veya skrotal (torba) ağrı hissedilebilir.
Gonore kadınlarda da çoğunlukla belirti vermez. Kadınlar belirtilere sahip olsa bile, bu belirtiler mesane ya da vajinal enfeksiyon ile karıştırılır. Kadınlardaki başlangıç belirtileri idrar yaparken yanma, batma, zorluk, artmış vajinal akıntı ya da adet dönemleri arasında görülen vajinal kanamadır. Gonoreli kadınlar, semptomların varlığına ya da ciddiyetine bağlı olmaksızın, enfeksiyon kaynaklı ciddi komplikasyonlar (pelvik enfeksiyon, kısırlık vb) bakımından risk altındadır.
Hem erkekler hem de kadınlarda belirtisiz olabileceği gibi rektal akıntı, makatta kaşıntı, ağrı, kanama veya dışkılama sırasında ağrılı barsak hareketlerini içeren rektal enfeksiyon semptomları gösterebilir. Boğaz enfeksiyonu belirtisiz olabilir ya da boğaz ağrısına yol açabili. Gonore, tedavi edilmediği zaman hem kadınlarda hem de erkeklerde ciddi ve kalıcı sağlık problemlerine yol açabilir.
Bel Soğukluğu - Gonore komplikasyonları nelerdir?
Kadınlarda, gonore, uterusa veya fallop tüplerine yayılabilir ve pelvik iltihabi hastalığa (PID) neden açabilir. Semptomlar, oldukça hafif olabilir veya çok ciddi olabilir ve karın ağrısı ile ateşi içerebilir. PID, pelvik abseye ve kronik pelvik ağrıya yol açabilir. PID, kısırlığa neden olabilecek kadar fallop tüplerine zarar verebilir ve dış gebelik riskini artırabilir.
Erkeklerde, gonore, epididimit ile komplike hale gelebilir. Nadir olgularda, bu durum, kısırlığa yol açabilir. Tedavi edilmediği takdirde, gonore, kana da yayılabilir ve dissemine gonokokal enfeksiyona (DGI) neden olabilir. DGI, çoğunlukla eklem iltihabı, tenosinovit ve/veya dermatit ile karakterizedir. Bu durum, yaşamı tehdit edici olabilir. Gonore tedavi edilmediği takdirde, AIDS’e yol açan virüs olan HIV'e yakalanma riskini artırır.
Ben hamileyim. Bel Soğukluğu - Gonore bebeğimi nasıl etkiler?
Hamile bir kadın gonoreye yakalanması durumunda, doğum sırasında doğum kanalından geçen bebeğe enfeksiyonu bulaştırabilir. Bu durum, bebekte körlüğe, eklem iltihabına ve kana karışarak yaşamı tehdit edici bir sepsis durumuna yol açabilir. Hamile kadınlarda Gonore saptanır saptanmaz tedavi edilmesi, bu komplikasyonlar ile ilgili riski azaltacaktır. Hamile kadınlar uygun muayene, test ve tedavi için kesinlikle bir doktora başvurmalıdırlar.
Bel Soğukluğu - Gonore enfeksiyonuna sahip olup olmadığımı nasıl bilirim?
Cinsel olarak aktif olan herhangi bir kişi gonore ile enfekte olabilir. Akıntı, idrar yaparken yanma, alışılmadık ağrılar veya döküntü gibi genital belirtilerden herhangi birisi varsa cinsel ilişkiye son verilmeli ve hemen bir doktora başvurmalısınız. Partneriniz son günlerde cinsel yolla bulaşan hastalık tanısı aldıysa mutlaka siz de bir doktora görünmelisiniz.
Bazı kişiler, semptomlara veya gonoreli bir partnere sahip olmasa bile gonore açısından test edilmelidir (taranmalıdır). Cinsel olarak aktif olan herhangi bir kişi doktoru ile kendi risk faktörlerini tartışmalı ve gonore ya da diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklar bakımından test edilip edilmemesi gerektiğini sormalıdır.
CDC, cinsel olarak aktif 25 yaşından daha genç bütün kadınlar ile birlikte yeni veya birden daha fazla partnere ya da cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyonu bulanan bir partnere sahip olan daha yaşlı kadınlar için yıllık gonore taraması yapılmasını önermektedir. Gonoreli kişiler aynı zamanda diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklar bakımından da test edilmelidir.
STD 10 testi gibi PCR testleri kullanılarak idrar, üretral (erkekler için) veya endoservikal ya da vajinal (kadınlar için) örneklerin test edilmesi suretiyle ürogenital gonore tanısı konulabilir. PCR olanağı olmayan bölgelerde endoservikal veya üretral sürüntü örneklerinden gonore kültürü kullanılarak da ürogenital gonore tanısı konulabilir.
Bir kişinin oral ve/veya anal seks yapmış olması durumunda, gerek kültür gerekse PCR testleri için faringeal ve/veya rektal sürüntü örnekleri alınmalıdır.
Bel Soğukluğu - Gonore tedavi edilebilir mi?
Gonore, doğru tedavi ile kesin olarak tedavi edilebilir. CDC, şu anda gonorenin tedavisi için ikili tedavi (yani, iki ilaç kullanma) önermektedir. Gonoreyi tedavi etmek üzere reçete edilen ilaçların hepsinin alınması önemlidir. İlaçlar her ne kadar ilaç enfeksiyonu durdursa da, hastalık tarafından yol açılan bir kalıcı hasarı düzeltmeyecektir.
Hasta kişi tedavi aldıktan sonra belirtileri birkaç günden uzun süre devam ediyorsa yeniden değerlendirilmek üzere doktora tekrar başvurmalıdır.
Bel Soğukluğu - Gonore tanısı aldım. Partnerim ne olacak?
Bir kişi gonore tanısı aldığında bu durumu son partner(ler)ine anlatmalıdır. Bu durum, partnerlerinin gonoreden kaynaklanan ciddi komplikasyonlar geliştirme riskini azaltacak ve aynı zamanda kişinin yeniden enfekte olma riskini düşürecektir. Gonoreli bir kişi ile onun partnerleri, tedavileri tamamlanıncaya ve semptomları kalmayıncaya kadar cinsel ilişkiden kaçınmalıdırlar.
Tutarlı ve doğru bir şekilde kullanıldığında prezervatifler gonore bulaşma riskini azaltabilir.
Gonore veya diğer cinsel yolla bulaşan hastalıkların bulaşmasını önlemenin en güvenli yolu, hasta olmadığı bilinen bir partner ile uzun süreli ve tek eşli bir ilişki içerisinde olmaktır.