Υποθυρεοειδισμός
Τι είναι ο Υποθυρεοειδισμός;
Ο υποθυρεοειδισμός είναι μια κατάσταση κατά την οποία ο θυρεοειδής αδένας υπολειτουργεί και δεν παράγει επαρκή ποσότητα θυρεοειδικών ορμονών. Δεδομένου ότι αυτές οι ορμόνες ρυθμίζουν τον μεταβολισμό μας, τα χαμηλά επίπεδά τους στο αίμα μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα όπως κόπωση, αίσθημα εξάντλησης, ξηροδερμία και αραίωση των μαλλιών, ενώ σε μη θεραπευμένες περιπτώσεις μπορεί να παρουσιαστεί διόγκωση της γλώσσας και βραχνή φωνή.
Στις αιματολογικές εξετάσεις, τα επίπεδα T3 και T4 είναι συνήθως φυσιολογικά, ενώ τα επίπεδα TSH είναι αυξημένα. Αν η πάθηση δεν ελεγχθεί, οι ασθενείς αρχίζουν να παίρνουν βάρος, η θερμοκρασία του σώματος μειώνεται και η πνευματική διαύγεια φθίνει. Η δυσκοιλιότητα είναι επίσης συχνό σύμπτωμα.
Όταν αυτά τα συμπτώματα εμφανίζονται συνδυαστικά, ο ασθενής πρέπει να απευθυνθεί σε ειδικό για να εξετάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούς. Αν οι θυρεοειδικές ορμόνες είναι ανεπαρκείς, η θεραπεία γίνεται με τη χορήγηση δισκίων ορμονικής υποκατάστασης σε καθημερινή βάση.
Αίτια Υποθυρεοειδισμού
Ο υποθυρεοειδισμός δεν είναι νόσος που μπορεί να προληφθεί και συχνά εμφανίζεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στον θυρεοειδή αδένα. Η πιο γνωστή μορφή είναι η θυρεοειδίτιδα Hashimoto, μια χρόνια φλεγμονή του θυρεοειδούς.
Στη νόσο Hashimoto, το ανοσοποιητικό σύστημα θεωρεί τον θυρεοειδή ως ξένο σώμα. Μπορεί να μη δράσει για όλη τη ζωή ή να επιτεθεί και να τον καταστρέψει, καθιστώντας τον μη λειτουργικό. Είτε πρόκειται για Hashimoto είτε για άλλη αιτία, όταν αναπτυχθεί υποθυρεοειδισμός, η παραγωγή των ορμονών που ρυθμίζουν τον μεταβολισμό μειώνεται, προκαλώντας διάφορα παράπονα.
Άλλες αιτίες περιλαμβάνουν:
- Άτομα με άλλα αυτοάνοσα νοσήματα όπως διαβήτη τύπου 1 ή λεύκη
- Άτομα που έχουν υποβληθεί σε θυρεοειδεκτομή ή θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο
- Συγγενής απουσία του θυρεοειδούς αδένα στα βρέφη
- Διαταραχές στην υπόφυση του εγκεφάλου
- Έλλειψη ιωδίου ή διατροφή φτωχή σε ιώδιο
- Έκθεση σε ακτινοβολία
- Φαρμακευτική αγωγή με αμιοδαρόνη, λίθιο ή ιντερφερόνη
- Οικογενειακό ιστορικό θυρεοειδοπάθειας
Οι γυναίκες έχουν 4 έως 8 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης της πάθησης από τους άνδρες. Παρόλο που υποψιαζόμαστε ότι τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη παίζουν ρόλο, δεν υπάρχει οριστική εξήγηση για τη διαφορά αυτή.
Συμπτώματα Υποθυρεοειδισμού
- Κόπωση, εύκολη εξάντληση, αργές κινήσεις
- Καταθλιπτική διάθεση, μελαγχολία
- Δυσανεξία στο κρύο
- Πρήξιμο στα άκρα
- Μειωμένη εφίδρωση
- Βραχνάδα
- Δυσκοιλιότητα
- Ανεξήγητη αύξηση βάρους και αυξημένη όρεξη
- Ξεχαστικότητα, δυσκολία συγκέντρωσης
- Καθυστέρηση εφηβείας στα αγόρια
- Μείωση ή διακοπή της εμμήνου ρύσεως στις γυναίκες
Διάγνωση Υποθυρεοειδισμού
Η διάγνωση γίνεται με αιματολογικό έλεγχο των ορμονών μέσω της εξέτασης θυρεοειδικής λειτουργίας (TSH και T4). Υψηλή TSH και χαμηλή T4 υποδεικνύουν υποθυρεοειδισμό.
Αν η TSH είναι αυξημένη αλλά η T4 φυσιολογική, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος ανάπτυξης υποθυρεοειδισμού στο μέλλον.
Ο γιατρός θα σχεδιάσει θεραπευτικό πλάνο με χρήση φαρμάκων ορμονικής υποκατάστασης και θα παρακολουθεί τα επίπεδα TSH με τακτικές εξετάσεις.
Σε περιπτώσεις οιδήματος, οικογενειακού ιστορικού, δυσκολίας στην κατάποση ή εξοφθαλμισμού, μπορεί να ζητηθεί υπερηχογράφημα θυρεοειδούς για την εκτίμηση του μεγέθους και της μορφής του αδένα.
Η ύπαρξη όζου δεν σημαίνει απαραίτητα κακοήθεια. Αν χρειαστεί, γίνονται περαιτέρω εξετάσεις όπως σπινθηρογράφημα ή βιοψία με λεπτή βελόνα.
Θεραπεία Υποθυρεοειδισμού
Όταν ο οργανισμός δεν έχει επαρκή ποσότητα Τ4, το έλλειμμα καλύπτεται με χορήγηση θυρεοειδικής ορμόνης. Ο υποθυρεοειδισμός δεν είναι προσωρινή κατάσταση και απαιτεί θεραπεία εφ’ όρου ζωής.
Τα συμπτώματα αρχίζουν να υποχωρούν μέσα σε δύο εβδομάδες από την έναρξη της θεραπείας. Η δοσολογία ξεκινά χαμηλά και αυξάνεται σταδιακά κάθε 5–6 εβδομάδες μέχρι να εξισορροπηθούν τα επίπεδα TSH. Μετά την εξισορρόπηση, οι εξετάσεις αίματος γίνονται ανά εξάμηνο ή μία φορά το χρόνο.
Οι έγκυες, οι ηλικιωμένοι και όσοι έχουν στεφανιαία νόσο χρειάζονται πιο συχνή παρακολούθηση, καθώς τα φάρμακα του θυρεοειδούς μπορεί να αυξήσουν τους καρδιακούς παλμούς.
Αν δεν αντιμετωπιστεί, ο υποθυρεοειδισμός μπορεί να προκαλέσει σοβαρές και ενδεχομένως θανατηφόρες επιπλοκές, όπως καρδιομεγαλία, καρδιακή ανεπάρκεια, θρόμβωση, υπέρταση και αθηροσκλήρωση.
Αν τα επίπεδα θυρεοειδικών ορμονών είναι χαμηλά αλλά τα συμπτώματα ήπια, ο γιατρός μπορεί να προτιμήσει παρακολούθηση αντί για άμεση θεραπεία.